Lege klep van een Strandgaper, Rottumeroog (foto Jaap de Boer)
De Strandgaper (Mya arenaria) is een tweekleppige schelpensoort. In de huidige tijd komt hij algemeen voor in slibrijke biotopen langs de Nederlandse kust, zoals de Waddenzee. Bijzonder aan deze soort is dat hij in het Pleistoceen uitstierf in Europa, om pas in historische tijden weer terug te keren. De soort kon zich wel handhaven langs de oostkust van Noord-Amerika.
Lang is gedacht dat de Strandgaper in Europa geherintroduceerd is ná de ontdekking van Amerika door Columbus in 1492. Later kwamen er aanwijzingen dat de soort in Scandinavië al vóór Columbus terug was. Dit zou kunnen betekenen dat de Vikingen de soort naar Europa teruggebracht hebben.
Oude Strandgapers uit Nederland
In een artikel in het Netherlands Journal of Geosciences presenteren vier auteurs onderzoek waaruit blijkt dat de Strandgaper ook in Nederland al in de 13e tot 15e eeuw voorkwam. Deze resultaten ondersteunen de theorie dat deze soort door de Vikingen – opzettelijk of per ongeluk – van de kusten van Groenland en noordoost-Amerika mee teruggebracht is naar Europa.
Exoot … of toch niet?
Daarmee is de Strandgaper één van de oudste transatlantische exoten die we kennen. Tenminste … als er al sprake is van een exoot. De soort kwam hier immers al eerder voor, vanaf het laat-Plioceen (3,6 miljoen – 258.000 jaar geleden) tot aan de ijstijden van het Pleistoceen.
Meer informatie vindt u hier.