Veel leden van de NMV werken mee aan lang lopende projecten. Deze projecten worden meestal uitgevoerd door zelfstandige organisaties en beogen meer inzicht te krijgen in de Nederlandse fauna. Ook zijn er zusterorganiaties die hun activiteiten openstellen voor leden van de NMV. Deze organisaties zijn eveneens hieronder vermeld.
Deze pagina geeft een korte beschrijving van de organisaties en voor zover beschikbaar een link naar hun website.
Stichting ANEMOON
Het belangrijkste werkterrein van Stichting ANEMOON (ANalyse, Educatie en Marien Oecologisch ONderzoek) ligt in de nabije Nederlandse kustzone, tot een afstand van zo’n vijf kilometer uit de kust. Stichting ANEMOON is de organisatie voor vrijwilligersonderzoek in het Nederlandse mariene milieu. De Stichting verzamelt informatie over zeedieren, en voert onderzoeksprojecten uit met behulp van vrijwilligers. Speciale aandacht gaat uit naar ongewervelde dieren, naast schelp- of weekdieren zijn dat bijvoorbeeld kreeftachtigen, stekelhuidigen en holtedieren (kwallen, zeeanemonen, poliepen).
ANEMOON is ontstaan vanuit de Strandwerkgemeenschap (SWG) en onderhoudt nauwe contacten met de NMV, de NJN, KNNV, JNM, de Stichting Onderwaterbiologie en enkele overheidsinstituten. Naast coördinatie van onderzoeksprojecten en gegevensanalyse, verstrekt de stichting informatie aan waarnemers en anderen en tracht zo een aanspreekpunt te vormen tussen vrijwilligers, overheid, natuur- en milieuverenigingen en een breder publiek.
Belangrijke projecten zijn:
• het Strandwacht-project: systematisch aanspoelselonderzoek door strandwachten op diverse plaatsen langs de Nederlandse kust.
• het LIMP: Litoraal Inventarisatie Monitoring Project.
• het MOO: Monitoringproject Onderwater Oever met sportduikers.
• het Atlasproject Nederlandse Mollusken (ANM). Dit project is niet alleen gericht op mariene mollusken maar ook op mollusken van land en zoet water. De gegevens van het ANM worden ook gebruikt voor het maken van de rode lijst mollusken. In 2013 verscheen de atlas Schelpdieren van het Nederlandse Noordzeegebied. Er wordt nu gewerkt aan een atlas van de land- en zoetwaterweekdieren van Nederland. Deze wordt in eerste instantie digitaal ontwikkeld op www.verspreidingsatlas.nl/weekdieren. De Nederlandse Malacologische Vereniging ondersteunt dit project en veel leden werken er actief aan mee.
• Het Habslak-project. Dit is gericht op inventarisatie en monitoring van weekdieren die beschermd zijn op grond van de Europese Habitatrichtlijn. In Nederland zijn dat Zeggekorfslak, Nauwe korfslak en Platte schijfhoren.
ANEMOON geeft het blad Zoekbeeld uit, met onder meer veel informatie over mollusken.
Een overzicht van de activiteiten van de Stichting ANEMOON vindt u hier.
European Invertebrate Survey – Nederland (EIS-Nederland)
Stichting EIS-Nederland verricht en stimuleert onderzoek naar ongewervelde dieren in Nederland. Tot de ongewervelden behoren niet alleen weekdieren maar ook de diverse groepen insecten en spinnen.
EIS-Nederland ondersteunt vrijwilligers, zorgt voor het centraal vastleggen van waarnemingen in databanken en verzorgt twee periodieken: de EIS-Nieuwsbrief en de Nederlandse Faunistische Mededelingen. Tevens worden er met enige regelmaat voorlopige atlassen uitgebracht. In samenwerking met het Naturalis Biodiversity Center en de KNNV Uitgeverij wordt de boekenserie Nederlandse Fauna uitgegeven.
De verzamelde kennis wordt gebruikt bij het uitvoeren van opdrachten met betrekking tot beheer, bescherming en faunistiek van ongewervelden. Bij EIS-Nederland zijn 50 verschillende werkgroepen actief, variërend van sprinkhanen tot watermijten.
EIS-Nederland is één van de partijen die in het Atlasproject Nederlandse Mollusken (ANM) samenwerkt en beheert samen met Stichting ANEMOON het landelijke bestand met malacologsiche waarnemingen.
Adres: EIS-Nederland, Postbus 9517, 2300 RA Leiden, tel 071-5687670, fax 071-5687666, e-mail eis@ncbnaturalis.nl.
Op de website van EIS-Nederland zijn de volgende uitgave te downloaden:
- Verspreiding en habitat van de zeggekorfslak Vertigo moulinsiana in Zuid-Holland (Boesveld, A. & V. Kalkman, 2007)
- Inventarisatie van de landslakken van Zuid-Holland (Boesveld, 2006)
- Inventarisatie van de landslakken van de Zeeuwse kust (Boesveld, 2006)
- Inventarisatie van de landslakken van Noord-Brabant (Boesveld, 2005)
- De nauwe korfslak nauwkeuriger bekeken (de Bruyne, R.H., 2001)
Project fossielenatlas
Naturalis Biodiversity Center en de Zeeuwse Werkgroep Geologie werken samen aan een nieuwe fossielenatlas voor de Nederlandse stranden. De bestaande Fossielenatlas (ook wel bekend als “De fossiele schelpen van de Nederlandse stranden en Zeegaten”) dateert alweer van enkele decennia geleden en is helaas reeds lange tijd uitverkocht. Bovendien hebben verzamelaars de laatste jaren weer veel nieuwe soorten fossielen ontdekt. In 2009 is deel 1 van de nieuwe fossielenatlas verschenen: De fossiele schelpen van de Nederlandse kust. Dit eerste deel behandelt de fossiele tweekleppigen, keverslakken en stoottanden die te vinden zijn op de Nederlandse stranden. De auteurs zijn: P.W. Moerdijk, A.W. Janssen, F.P. Wesselingh, G.A. Peeters, R. Pouwer, F.A.D. van Nieulande, A.C. Janse, L. van der Slik (†), T. Meijer, R. Rijken, G.C. Cadée, D. Hoeksema, G. Doeksen, A. Bastemeijer, H. Strack, M. Vervoenen & J.J. ter Poorten. Het boek is uitgegeven door Naturalis Biodiversity Center in de serie ‘Geologie van Nederland’ en mede mogelijk gemaakt door bijdragen van de Nederlandse Malacologische Vereniging en het Koninklijk Zeeuws genootschap der Wetenschappen.
In 2011 is begonnen met de voorbereidingen voor een tweede boek over de fossiele schelpen van de Nederlandse kust. Daarin worden de naar schatting 350 à 380 soorten slakken (gastropoden) behandeld. Om tot een zo compleet en goed mogelijk boek te komen worden alle groepen tijdens determinatiebijeenkomsten behandeld. Deze staan open voor iedereen die op welke wijze dan ook wil bijdragen aan dit project. De voorlopige resultaten per behandelde groep worden als artikelen gepubliceerd in Spirula. Meer informatie vindt u hier.
Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met de coördinator, de heer F. Wesselingh, werkzaam bij Naturalis Biodiversity Center te Leiden.
Strandwerkgemeenschap (SWG)
De Strandwerkgemeenschap is aan het eind van de jaren dertig opgericht als een samenwerkingsverband van de Nederlandse Jeugdbond van Natuurstudie (NJN), de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging (KNNV) en de Jeugdbond voor Natuur- en Milieustudie (JNM).
De SWG houdt zich bezig met de studie van de mariene biologie, in het bijzonder van de flora en fauna van de Nederlandse kust. Schelpdieren vormen daar een onderdeel van. Hoewel de naam anders doet vermoeden houdt de Strandwerkgemeenschap zich niet alleen met het aanspoelsel op het strand bezig, maar ook met de bewoners van onze dijken, zeearmen, de Waddenzee en het Nederlandse deel van de Noordzee. Bijzondere vondsten kunnen aan de SWG worden gemeld en worden geregistreerd in het Centraal Systeem.
Vijf keer per jaar wordt Het Zeepaard uitgegeven, met artikelen over uiteenlopende onderwerpen op dit gebied, boekbesprekingen en excursieverslagen.
Werkgroep voor Tertiaire en Kwartaire Geologie (WTKG)
Veel fossiel materiaal uit de Nederlandse bodem en van de Nederlandse stranden bestaat uit mollusken. Deze blijven nu eenmaal goed bewaard in sedimenten. De WTKG houdt zich niet alleen bezig met schelpen en slakken, maar er is duidelijk overlap in interessegebied tussen NMV-ers en WTKG-ers. De WTKG geeft twee tijdschriften uit (Cainozoic Research en Afzettingen) waarvan oude nummers opvraagbaar zijn via natuurtijdschriften.nl. Ook oudere tijdschriften van de WTKG zijn daar gedigitaliseerd opvraagbaar.
Schelpenforum
Schelpenforum is, zoals de naam al zegt, een forum op internet voor schelpenverzamelaars. Het heeft de vorm van een messageboard waarvan je lid kunt worden. Het forum is opgericht in augustus 2006 door Freek en Meike van der Kruk, en bestaat inmiddels dus al ruim 10 jaar. De oprichters: ‘Met het schelpenforum willen we een plaats op internet creëren voor verzamelaars om elkaar te ontmoeten, informatie uit te wisselen, foto’s te delen etc.’ Met 12178 berichten en 284 leden (stand 30 maart 2017) heeft het forum een aanzienlijke impact in malacologisch Nederland. De onderwerpen die besproken worden zijn zeer uiteenlopend.
Helaas is het platform Messageboard.nl in februari 2021 permament opgeheven. Daarmee is ook een einde gekomen aan het Schelpenforum. Er wordt momenteel gewerkt aan een nieuw onderkomen waar de berichten gearchiveerd kunnen worden..